ΟΜΙΛΙΑ 11η
ΚΥΡΙΑΚΗ 30.03.2025 (Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ) "ΔΑΚΡΥΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ"
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος σήμερα θά μᾶς μιλήσῃ διά τό τί πρέπει να συνοδεύῃ τήν μετάνοια, διά νά τήν κάνῃ ἀληθινή καί δεκτή από τόν Θεό. Τά χαρακτηριστικά τῆς μετανοίας εἶναι ή λύπη, ή κατάνυξις καί τά δάκρυα.
Γράφει ὁ Ὅσιος:
«Λύπη καί πένθος εἶναι μία ὀδυνηρή κατάστασις τῆς ψυχῆς καί μία διάθεσις τῆς καρδιᾶς πού ἀναζητεῖ νά βρῇ τόν Θεό, διά νά ἐκφράσῃ τήν μετάνοια καί νά λάβη τήν συγχώρησι. Στήν λυπημένη είλικρινά ψυχή διά τήν ἁμαρτίαν γεννᾶται ή κατάνυξις πού ἀναγκάζει τήν ψυχή να εξετάσῃ μέ φόβο καί προσοχή τίς ἁμαρτίες καί νά τίς ἐξομολογηθῇ. Ἡ μεγάλη κατάνυξις θά φέρῃ τά δάκρυα πού θά σβήσουν τήν φλόγα.» Μέ τά δάκρυα τῆς κατανύξεως θά ἀσχοληθῇ περισσότερον ὁ Ὅσιος Ἰωάννης καί θά μᾶς εἰπῇ: «Τό νερό τοῦ Βαπτίσματος μᾶς ξεπλένει ἀπό τήν προπατορική ἁμαρτία.
Τα δάκρυα μᾶς καθαρίζουν ἀπό ὅλες τίς ἁμαρτίες πού ἐπράξαμε μετά τό Βάπτισμα. Χάρη στο Βάπτισμα τῶν δακρύων ὑπάρχουν σήμερα ἅγιοι.» Ἀξία ἔχουν τά δάκρυα πού χύνονται ἀπό τήν καρδιά καί κρυφά. Αυτό διδάσκει ὁ Ἅγιος μέ ἕνα παράδειγμα: «Ὅπως ἕνας θησαυρός κρυμμένος δέν κλέβεται εὔκολα, ἔτσι καί τά κρυφά δάκρυα τῆς καρδιᾶς πού δέν φαίνονται εἶναι περισσότερο άσφαλῆ. Τα δάκρυα ὅμως πού προέρχονται ἀπό καρδιά πού εὑρίσκεται σε κατάνυξι τά προσέχει ὁ Θεός, ἔστω καί ἄν εἶναι λίγα. Δέν ἔχει λοιπόν σημασία τό πλῆθος, ἀλλά ὁ τρόπος τῶν δακρύων. Εἶδα ἀνθρώπους νά κλαῖνε μέπολύ πόνο καί μέ λίγα δάκρυα διά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς τους. Τά δάκρυά τους ἔτρεχαν μέν ἀπό τά μάτια τους, ἔβγαιναν ὅμως ἀπό τήν καρδιά τους, ὅπως τό αἷμα βγαίνει ἀπό τήν πληγή. Καί ἔκρινα ὅτι αὐτοί εἶναι εὐτυχεῖς. Διότι τά δάκρυα τῆς κατανύξεως, σάν ἄλλο σφουγγάρι, σβήνουν ἀπό τό βιβλίο τοῦ Θεοῦ τίς ἁμαρτίες πού ἐμεῖς ἔχομε γράψῃ σ' αὐτό. Καί ὅπως ή φωτιά κατακαίει τά χόρτα, ἔτσι καί ἡ κατάνυξις καί τά καθαρά δάκρυα έξαφανίζουν τίς κακές πράξεις καί τούς μολυσμούς τῆς ψυχῆς.»
Ἐκτός ἀπό τά δάκρυα τῆς μετανοίας καί κατανύξεως, ὑπάρχουν καί τῆς κενοδοξίας τά δάκρυα, πού προσπαθεῖ ὁ διάβολος νά δημιουργήσῃ, διά νά ἀφαιρέσῃ τό κέρδος τῶν καθαρῶν δακρύων. Σ' αὐτό μᾶς κάνει προσεκτικούς ὁ Ὅσιος καί γράφει: «Πολλάκις μέ τά χαριτωμένα καί σωτηριώδη δάκρυα ένώνεται καί τό ἀχαρίτωτο δάκρυ τῆς ὑπερηφανίας καί τῆς κενοδοξίας. Ὅταν δακρύζεις, μή νομίζῃς ὅτι εἶσαι καλός καί ἐνάρετος καί αὐτό τό διακηρύττεις στούς ἄλλους, ὅταν κατακρίνεις τούς ἄλλους ὅτι δέν κλαῖνε. Τότε να γνωρίζης ὅτι τα δάκρυα αὐτά εἶναι ὄχι τῆς κατανύξεως, ἀλλά τῆς δαιμονιώδους ὑπερηφανείας δάκρυα.
Καί κάτι ἀκόμα πρέπει νά γνωρίζωμε. Ὅτι εἶναι δυνατόν νά ἀρχίσωμε μέ καλά δάκρυα καί νά καταλήξωμε σε πονηρά. Καί τά μέν πονηρά προέρχονται από λίγη εὐλάβεια, ἀπό τήν κενοδοξία, ἀπό τήν κακή συνήθεια καί ἀπό τήν ἐπίδρασι τοῦ δαίμονος, ἐνῶ τά πνευματικά δάκρυα προέρχονται ἀπό τήν μετάνοια, τά καλά ἔργα, τήν ἀπαλλαγή ἐκ τῶν παθῶν καί ἀπό τήν ἀγάπη καί τόν φόβο τοῦ Θεοῦ.»
Το συμπέρασμα ἀπό τήν διδασκαλία αὐτήν εἶναι ὅτι τά κατανυκτικά δάκρυα τῆς καρδιᾶς εἶναι καθαρτικά τῆς ψυχῆς. Τά ἀληθινά δάκρυα τά βλέπει ὁ Θεός καί συγχωρεῖ τήν ἁμαρτία. Στόν Οὐρανό ἀφαιρεῖ ἀπό τούς μετανοήσαντας πᾶν δάκρυ καί τούς ἀξιώνει τῆς μεγάλης καί αίωνίου χαρᾶς. Δι' αὐτό καί ὁ Ὅσιος πατρικά συμβουλεύει: «Τέκνον μου, κόψε τήν ἁμαρτία καί θά παύσουν τά δάκρυα, ὅπως ὅταν κλείσῃ ἡ πληγή σταματάει το αἷμα.
Πρό τῆς παραβάσεως τοῦ Ἀδάμ δέν ὑπῆρχε δάκρυ. Ἔτσι καί στο τέλος τοῦ κόσμου, ὅταν θά καταργηθῇ ἡ ἁμαρτία, θά φύγη καί ἀπό τούς δικαίους πᾶσα ὀδύνη, λύπη, στεναγμός καί δάκρυ.»
Ὦ ἀγαπητοί μου, ὁ Θεός τήν Ημέρα τῆς Κρίσεως δέν θά μᾶς καταδικάσῃ, διότι δέν έθαυματουργήσαμε ἤ διότι δέν έθεολογήσαμε. Θά μᾶς ἐρωτήσῃ ὅμως, διατί δέν μετανοήσαμε διά τίς ἁμαρτίες μας καί διατί δέν ἀποπλύναμε τήν ψυχή μας μέ τά ἴδια μας τά δάκρυα! Τί ἀπολογία θά δώσωμε;