Κηρύγματα

 

ΟΜΙΛΙΑ 14η ΚΥΡΙΑΚΗ 21.04.2024 (Ε΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ) «Διδασκαλία περί Μετανοίας»

              Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἔχει σκοπό νά μᾶς ὁδηγήσῃ στόν καθαρισμόν τῆς ψυχῆς ἀπό τήν ἁμαρτίαν. Δι' αὐτό τονίζεται καί συνιστᾶται ἡ μετάνοια. Τά κηρύγματα καί τά ὑποδείγματα τῆς μετανοίας εἶναι πολλά καί δυνατά αὐτόν τόν καιρόν. Πρό ἡμερῶν ἀκούσαμε τόν Μεγάλο Κανόνα, πού μᾶς παρουσίασε ὑποδείγματα μετανοίας καί μᾶς προέτρεψε νά καταφύγωμε στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, διά τῆς μετανοίας.            

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία, μᾶς προβάλλει τήν Ὁσία Μαρία ὡς ὑπόδειγμα μετανοίας καί μᾶς καλεῖ σέ ἀνάλογη μετάνοιαν, διά νά ἔρθῃ ὡς καρπός τῆς μετανοίας ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν μας. Στή συνέχεια, θά δώσωμε τόν λόγον στόν Ἅγιο Συμεών τόν νέο Θεολόγο, νά μᾶς μιλήσῃ περί μετανοίας. Στήν ἀρχή, ὁ Ἅγιος θά μᾶς εἰπῇ ὅτι ἡ μετάνοια εἶναι ἀπαραίτητη, ἀφοῦ ὅλοι ἔχομε ἁμαρτήσει καί ἀφοῦ δέν ὑπάρχουν μικρές καί μεγάλες ἁμαρτίες, ἀλλά μόνο ἁμαρτίες καί θά προσθέση: «Μή πλανᾶσθε, ἀδελφοί μου, νομίζοντες ὅτι εἶναι μικρά τά ἁμαρτήματα καί δέν βλάπτουν πολύ τίς ψυχές σας καί δι' αὐτό τά περιφρονεῖτε.

              Οι καλοί χριστιανοί δέν κάνουν διάκρισι μεταξύ μικροῦ καί μεγάλου ἁμαρτήματος, ἀλλά καί ἄν ἀκόμη μέ τό μάτι ή τόν λογισμόν ἤ τόν λόγον ἁμαρτήσουν, θεωροῦν τόν ἑαυτόν τους μεγάλο ἁμαρτωλό πού ἔχει ξεπέσει ἀπό τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ. Καί ἐπειδή ὁ Θεός θέλει τήν σωτηρία μας, διά τοῦτο ὥρισε τήν μετάνοιαν καί τήν ἐξομολόγησιν καί ἔδωκε στόν ἁμαρτωλόν τήν ἐξουσίαν να σηκώσῃ τόν ἑαυτόν του ἀπό τό βάθος τῆς ἁμαρτίας καί νά τόν ἀνεβάσῃ κοντά στόν Θεόν καί νά ἀποκτήσῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ καί ὅλα τά ἀγαθά τοῦ Οὐρανοῦ πού τά ἔχασε διά τῆς ἁμαρτίας καί νά τά κληρονομήσῃ ἔτσι πάλιν διά τῆς μετανοίας. 

                  Η μεγάλη μετάνοια εὑρίσκει καί μεγάλη άνταπόκρισι καί ἀνταπόδοσι.»

«Ἄς γνωρίζωμε ὅμως τοῦτο, ὅτι ἐάν δέν μετανοήσῃ κανείς εἰλικρινά, καθόλου δέν θά ὠφεληθῇ, ἔστω καί ἄν ἐφαρμόσῃ μέ ἀκρίβεια ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Κι ἄν ἀκόμη μοιράσῃ ὅλην τήν περιουσίαν του στούς φτωχούς καί καταντήσῃ ὁ ἴδιος φτωχός, ὄχι μόνον δέν θά σωθῇ, ἀλλά θά τιμωρηθῇ περισσότερο καί ἀπό τούς ἀπίστους.» Ποιά ὅμως πρέπει νά εἶναι ἡ μετάνοια καί ἀπό τί πρέπει νά συνοδεύεται διά νά εἶναι ἀληθινή, θά μᾶς τό εἰπῇ ὁ Ἅγιος Συμεών στή συνέχεια: «Ἡ μετάνοια δέν πρέπει νά εἶναι παροδική καί ἐποχιακή, ἀλλά συνεχής. Καί εἶναι δυνατόν καί ἀπαραίτητο, ὅλοι καί συνεχῶς νά μετανοοῦν καί νά παρακαλοῦν τόν Θεόν νά τούς συγχωρήσῃ. Χρειάζεται ὅμως λύπη μεγάλη καί δάκρυα πολλά νά συνοδεύουν τήν μετάνοιαν. Ἐκεῖνος πού δέν λυπᾶται καί δέν δακρύζει, δέν ἔχει μετανοήσει. Ἡ λύπη ἔρχεται ἀπό τήν συναίσθησιν τῆς ἁμαρτίας καί τόν φόβον τῆς τιμωρίας πού περιμένει τόν ἁμαρτωλόν.»

                «Ἐκεῖνος πού φέρει στο νοῦ του τήν μέλλουσαν Κρίσι, μετανοεῖ καί κλαίει πικρά. Τά δάκρυα ξεπλένουν τήν βρωμερή ψυχή καί μαλακώνουν τήν σκληρή καρδιά. Καί στήν καθαρή καί μαλακή ψυχή, ἔρχεται καί κατοικεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Επομένως ἐκεῖνο πού μᾶς σώζει, εἶναι τά δάκρυα τῆς μετανοίας. Ἐάν δέν καθαρίσωμε τόν ἑαυτό μας από κάθε ἁμαρτία καί φύγωμε ἀπό τήν ζωήν αὐτήν μολυσμένοι, δικαίως θά μᾶς περιγελοῦν οἱ ἄγγελοι καί μαζί μέ τούς δαίμονας θά ριχτοῦμε στήν αἰώνια φωτιά τῆς κολάσεως.» Ποιός μπορεῖ νά ἐλευθερωθῇ ἀπό τήν ἁμαρτίαν πού τόν πολιορκεῖ καί τόν πληγώνει; Στό ἐρώτημα αὐτό μᾶς ἀπαντᾶ ὁ Ἅγιος Συμεών: 

             «Ὅποιος πληγωθεῖ στό σῶμα, πονάει καί τίποτε δέν τόν εύχαριστεῖ. Καί ἐκεῖνος πού θά πληγωθῇ στήν ψυχήν ἀπό τό δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας, ὑποφέρει από πόνο καί θλίψι. Βλέπει τούς ἄλλους ἀνθρώπους καί τά πλάσματα τοῦ κόσμου καί τοῦ φαίνονται εύτυχισμένα. Ἐνῶ αὐτός θλίβεται ἀπό τό βάρος καί τόν πόνο τῆς ἁμαρτίας.» «Ὅταν ὅμως ὁ ἁμαρτωλός μετανοήσῃ καί θρηνήσῃ καί προσευχηθῇ, τότε ὁ Θεός θά ἀκούσῃ τόν στεναγμό, θά ἰδῇ τά δάκρυα, θά δεχθῇ τήν μετάνοιαν καί γρήγορα θά συγχωρήσῃ τήν ἁμαρτίαν καί ἡ καρδιά θά ἀπαλλαγῇ ἀπό τόν πόνο καί τήν πικρία καί θά γεμίσῃ ἀπό χαρά καί γλυκύτητα. Καί ὅπως ὁ ἄρρωστος ξεχνάει τόν πόνο ὅταν γίνῃ καλά, ἔτσι καί ὁ ἁμαρτωλός λησμονεῖ τόν πόνο τῆς ἁμαρτίας, ὅταν συγχωρηθῇ διά τῆς μετανοίας. Καί ἡ χαρά τοῦ μετανοοῦντος δέν συγκρίνεται μέ καμμία χαρά τοῦ κόσμου, διότι τήν χαράν αὐτήν τήν δίνει τό Ἅγιο Πνεῦμα.» Καί τελειώνει τήν διδασκαλίαν του περί μετανοίας ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος μέ τήν προτροπήν καί παράκλησι: 

          «Ἀδελφοί μου, ἡ ὁλοκληρωτική μετάνοια αγκαλιάζει καί ἐξαγιάζει ὅλον τόν ἄνθρωπον. Ἄς μετανοήσωμε μέ ὅλη μας τήν ψυχήν καί ἄς πετάξωμε μακρυά κάθε ἁμαρτία. Ὅποιος δέν μετανοεῖ, ἁμαρτάνει καί πορεύεται στο σκοτάδι. Ἐσεῖς λοιπόν πού πορευθήκατε στο σκοτάδι, τρέχετε, τρέχετε τώρα στό φῶς τῆς μετανοίας.» «Διότι ἡ μετάνοια εἶναι πόρτα πού σε βγάζει από τό σκοτάδι τοῦ θανάτου καί σέ εἰσάγει στό φῶς καί στήν χαράν τῆς αἰωνίου ζωῆς.»

ΟΜΙΛΙΑ 13η ΚΥΡΙΑΚΗ 14.04.2024 (Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ) "ΔΑΚΡΥΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ"

                  Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, σήμερα θά μᾶς μιλήσῃ, διά τό τί πρέπει νά συνοδεύῃ τήν μετάνοια, διά νά τήν κάνῃ ἀληθινή καί δεκτή ἀπό τόν Θεό. Τα χαρακτηριστικά τῆς μετανοίας εἶναι ἡ λύπη, ή κατάνυξις καί τά δάκρυα.

Γράφει ὁ Ὅσιος:

     «Λύπη καί πένθος, εἶναι μία όδυνηρή κατάστασις τῆς ψυχῆς καί μία διάθεσις τῆς καρδιᾶς πού ἀναζητεῖ νά βρῇ τόν Θεόν, διά νά ἐκφράσῃ τήν μετάνοιαν καί νά λάβη τήν συγχώρησι. Στήν λυπημένη εἰλικρινά ψυχή διά τήν ἁμαρτίαν, γεννᾶται ή κατάνυξις πού ἀναγκάζει τήν ψυχήν να ἐξετάσῃ μέ φόβο καί προσοχή τίς ἁμαρτίες καί νά τίς ἐξομολογηθῇ. Η μεγάλη κατάνυξις θά φέρῃ τά δάκρυα πού θά σβήσουν τήν φλόγα.»

                   Μέ τά δάκρυα τῆς κατανύξεως θά ἀσχοληθῇ περισσότερον ὁ Όσιος Ιωάννης καί θά μᾶς εἰπῇ:
                 «Τό νερό τοῦ Βαπτίσματος μᾶς ξεπλένει ἀπό τήν προπατορικήν ἁμαρτίαν. Τα δάκρυα μᾶς καθαρίζουν ἀπό ὅλες τίς ἁμαρτίες πού ἐπράξαμε μετά τό Βάπτισμα. Χάρις στο Βάπτισμα τῶν δακρύων, ὑπάρχουν σήμερα ἅγιοι.»
Ἀξία ἔχουν τά δάκρυα πού χύνονται ἀπό τήν καρδιάν καί κρυφά. Αὐτό διδάσκει ὁ Ἅγιος μέ ἕνα παράδειγμα:
                «Ὅπως ἕνας θησαυρός κρυμμένος δέν κλέβεται εὔκολα, ἔτσι καί τά κρυφά δάκρυα τῆς καρδιᾶς πού δέν φαίνονται εἶναι περισσότερον άσφαλῆ. Τα δάκρυα ὅμως πού προέρχονται ἀπό καρδιάν πού εὑρίσκεται σε κατάνυξι, τά προσέχει ὁ Θεός, ἔστω καί ἄν εἶναι λίγα. Δέν ἔχει λοιπόν σημασία το πλῆθος, ἀλλά ὁ τρόπος τῶν δακρύων. Εἶδα ἀνθρώπους να κλαίνε μέ πολύ πόνο καί με λίγα δάκρυα διά τήν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς τους. Τα δάκρυά τους ἔτρεχαν μέν ἀπό τά μάτια τους, ἔβγαιναν ὅμως ἀπό τήν καρδιά τους, ὅπως τὸ αἷμα βγαίνει ἀπό τήν πληγήν. Καί ἔκρινα ὅτι αὐτοί εἶναι εὐτυχεῖς. Διότι τα δάκρυα τῆς κατανύξεως, σάν ἄλλο σφουγγάρι, σβήνουν ἀπό τό βιβλίο τοῦ Θεοῦ τίς ἁμαρτίες πού ἐμεῖς ἔχομε γράψῃ σ' αὐτό. Καί ὅπως ἡ φωτιά κατακαίει τά χόρτα, ἔτσι καί ή κατάνυξις καί τά καθαρά δάκρυα ἐξαφανίζουν τίς κακές πράξεις καί τούς μολυσμούς τῆς ψυχῆς.»
Εκτός ἀπό τά δάκρυα τῆς μετανοίας καί κατανύξεως, ὑπάρχουν καί τῆς κενοδοξίας τά δάκρυα, πού προσπαθεῖ ὁ διάβολος να δημιουργήσῃ διά νά ἀφαιρέσῃ το κέρδος τῶν καθαρῶν δακρύων. Σ' αὐτό μᾶς κάνει προσεκτικούς ὁ Ὅσιος καί γράφει:
               «Πολλάκις μέ τά χαριτωμένα καί σωτηριώδη δάκρυα ενώνεται καί τό ἀχαρίτωτο δάκρυ τῆς ὑπερηφανίας καί τῆς κενοδοξίας. Όταν δακρύζεις, μή νομίζεις ὅτι είσαι καλο καλός καί ἐνάρετος καί αὐτό τό διακηρύττεις στούς ἄλλους, ὅταν κατακρίνεις τούς ἄλλους ὅτι δέν κλαίνε. Τότε να γνωρίζῃς ὅτι τα δάκρυα αὐτά εἶναι ὄχι τῆς κατανύξεως, ἀλλά τῆς δαιμονιώδους ὑπερηφανείας δάκρυα. Καί κάτι ἀκόμα πρέπει να γνωρίζωμε. Ὅτι εἶναι δυνατόν να αρχίσωμε μέ καλά δάκρυα καί νά καταλήξωμε σε πονηρά. Καί τά μέν πονηρά προέρχονται από λίγη εὐλάβεια, ἀπό τήν κενοδοξία, ἀπό τήν κακή συνήθεια καί ἀπό τήν ἐπίδρασι τοῦ δαίμονος, ἐνῶ τά πνευματικά δάκρυα προέρχονται ἀπό τήν μετάνοιαν, τά καλά ἔργα, τήν ἀπαλλαγήν ἐκ τῶν παθῶν καί ἀπό τήν ἀγάπην καί τόν φόβον τοῦ Θεοῦ.» Το συμπέρασμα από τήν διδασκαλίαν αὐτήν εἶναι ὅτι τά κατανυκτικά δάκρυα τῆς καρδιᾶς εἶναι καθαρτικά τῆς ψυχῆς. Τά ἀληθινά δάκρυα τά βλέπει ὁ Θεός καί συγχωρεῖ τήν ἁμαρτίαν. Στόν Οὐρανό, ἀφαιρεῖ ἀπό τούς μετανοήσαντας πᾶν δάκρυον καί τούς άξιώνει τῆς μεγάλης καί αίωνίου χαρᾶς. Δι' αὐτό καί ὁ Ὅσιος πατρικά συμβουλεύει:
              «Τέκνον μου, κόψε τήν ἁμαρτίαν καί θά παύσουν τά δάκρυα, ὅπως ὅταν κλείσῃ ἡ πληγή σταματάει το αἷμα. Πρό τῆς παραβάσεως τοῦ Ἀδάμ, δέν ὑπῆρχε δάκρυον. Ἔτσι καί στο τέλος τοῦ κόσμου, ὅπου θά καταργηθῇ ἡ ἁμαρτία, θά φύγη καί ἀπό τούς δικαίους πᾶσα ὀδύνη, λύπη, στεναγμός καί δάκρυον.»
               Ὦ ἀγαπητοί μου, ὁ Θεός τήν Ημέραν τῆς Κρίσεως, δέν θά μᾶς καταδικάσῃ διότι δέν ἐθαυματουργήσαμε ή διότι δέν έθεολογήσαμε. Θὰ μᾶς ἐρωτήσῃ ὅμως, διατί δέν μετανοήσαμε διά τίς ἁμαρτίες μας καί διατί δέν ἀποπλύναμε τήν ψυχήν μας μέ τά ἴδια μας τα δάκρυα! Τί ἀπολογία θά δώσωμε;

ΚΥΡΙΑΚΗ 07.04.2024 (Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ) "ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ"

      

       Ἡ Ἐκκλησία μας, γιά νά μᾶς ἐνισχύσῃ να τελέσωμε τόν δρόμον τῆς νηστείας, να συντρίψωμε τίς ἐπιθέσεις τῶν δαιμόνων, νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά πάθη καί καθαροί ψυχῇ τέ καί σώματι καί νικηταί νά φθάσωμε στήν Ἁγία Ἀνάστασι, ύψώνει σήμερα τόν Τίμιον Σταυρόν καί μᾶς καλεῖ νά τόν προσκυνήσωμε μέ πίστι καί νά πάρωμε δύναμι, για να συνεχίσωμε τόν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα.

          Σχετική εἶναι και ἡ ὁμιλία τοῦ Χρυσοστόμου στόν Τίμιον Σταυρόν πού θά ἀκούσωμε. Γράφει ὁ Ἅγιος:

         «Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ ἐλπίδα τῶν Χριστιανῶν. Εἶναι ὁ Σωτήρ τῶν ἀπηλπισμένων. Εἶναι λιμάνι γι' αὐτούς πού συνταράσσονται ἀπό τά κύματα τῆς ζωῆς. Εἶναι ἱατρός τῶν ἀρρώστων. Εἶναι αὐτός πού διώχνει τά πάθη καί χαρίζει τήν υγεία. Εἶναι αὐτός πού ἔφερε ζωή σε ὅσους εἶχαν νεκρωθῇ ψυχικά. Ὁ Σταυρός εἶναι ὅπλον ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν, εἶναι στήριγμα τῆς πίστεως, είναι Φῶς γιά ὅσους ζοῦσαν στό πνευματικό σκοτάδι, εἶναι νέκρωσις τῆς ἁμαρτίας καί ἀπόδειξις τῆς μετανοίας.» 

       «Ὁ Σταυρός εἶναι σκάλα πνευματική πού ἀνυψώνει στούς ούρανούς καί δρόμος πού ὁδηγεῖ στήν ἀρετή. Εἶναι πρόξενος ζωῆς καί διάλυσις τοῦ θανάτου. Ἀποξενώνει ἀπό τήν φθορά, σβήνει τήν φωτιά τῆς ἁμαρτίας καί χαρίζει στόν ἄνθρωπο παρρησία πρός τόν Θεόν. Εἶναι το κλειδί τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ὁ Σταυρός εἶναι φύλαξ καί προστάτης κατά τήν νύκτα καί πύργος ἀπόρθητος κατά τήν ἡμέρα. Μᾶς κρατεῖ ἀπό τό χέρι καί μᾶς ὁδηγεῖ μέσα στο σκοτάδι σάν ἄλλο χαλινάρι, μᾶς βοηθεῖ νά μή ξεφύγωμε σε ὧρες τῆς εὐθυμίας καί μᾶς ψυχαγωγεῖ καί παρηγορεῖ στίς ὧρες τῆς ἀθυμίας καί τῆς θλίψεως.»

      «Ὁ Σταυρός εἶναι βοηθός στούς πειρασμούς, Σωτήρ στούς κινδύνους, παρηγορητής στίς λύπες, ύπερασπιστής στίς ἀνάγκες μας. Εἶναι Κυβερνήτης πού ὁδηγεῖ μέ ἀσφάλεια το πλοῖο τῆς ζωῆς μας στήν θάλασσα τοῦ κόσμου. Εἶναι ἀνακούφισις στίς συμφορές. Ὁ Σταυρός νευρώνει καί ἐνδυναμώνει ὅσους ἔχουν ἀτονία, ἀναπαύει τούς κουρασμένους, ἐκπαιδεύει καί προπονεῖ αὐτούς πού ἀγωνίζονται, σωφρονίζει καί συγκρατεῖ τούς πλουσίους, φροντίζει γιά τούς φτωχούς, εἶναι σφραγίδα τῆς ἁγνότητος, σύνδεσμος τῆς συζυγίας καί ἀσφάλεια τῶν σπιτιῶν, ἀπομακρύνει τά πάθη καί εἶναι τό ἐπιστέγασμα ὅλων τῶν θαυμάτων πού ἔκανε πρός χάριν μας ὁ Κύριος.» « 

     «Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί συντρίβει τήν ἔπαρσι τῶν δαιμόνων. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ἀνυψώνει αὐτούς πού καταπίπτουν ψυχικά. Ὦ Σταυρέ, πού εἶσαι θησαυρός μυριάδων ἀγαθῶν!» «Χαῖρε Σταυρέ, λυτρωτά τῶν αἰχμαλώτων. Χαῖρε Ξύλον μακάριον. Χαῖρε Σταυρέ, καύχημα τῶν Χριστιανῶν, στερέωμα δικαίων, κλίμαξ οὐράνιε, προφητῶν κήρυγμα, Φωστήρ ἐσκοτισμένων, κήρυξ ἀληθινέ τῶν τοῦ Χριστοῦ Παθῶν, τῶν πιστῶν ἡ ἀνάστασις, τῶν νεκρῶν ἡ ἄφθορος πηγή.

Διά σοῦ οἱ προσερχόμενοι, ζωήν αἰώνιον κληρονομούσι.»

         «Πρόσδεξαί με ἐν ἱλαρότητι, ὅπως Τόν ἐν σοί κρεμάμενον σαρκί Θεόν ἄφθαρτον, δοξάζω εἰς τούς αιώνας.»

Αμήν

ΟΜΙΛΙΑ 11η ΚΥΡΙΑΚΗ 31.03.2024

        Τήν ἐπιμονή τους οἱ ἄνθρωποι στήν ἁμαρτία καί τήν ἀδιαφορία γιά τήν ψυχικήν τους διόρθωσι καί σωτηρία βλέπει ὁ Χρυσόστομος καί προσπαθεῖ μέ τήν περιγραφή καί τήν ὑπόδειξη να διορθώσῃ τήν κατάστασι αὐτή καί θά εἰπῇ: 

      Ο Θεός σε βάζει με μεγάλο φόβο καί οὔτε ἔτσι ταπεινοφρονεῖς; Αλλά καί ἄν κάποτε κάνεις μία μικρή καλή πρᾶξι, μέ τήν ὑπερηφάνειά σου καί τό καύχημα, τήν καταστρέφεις. 

        Γι' αὐτό ὑπάρχουν οἱ ἀπότομες μεταβολές καί μεταπτώσεις στή ζωή μας, αλλά καί οὔτε ἔτσι διδασκόμεθα. Γι' αυτό συμβαίνουν θάνατοι συχνοί καί πρόωροι. Ἐμεῖς σκεπτόμεθα σάν ἀθάνατοι καί σαν να μήν πρόκειται να πεθάνωμε ποτέ. Ἔτσι ἀρπάζομε, ἔτσι γινόμεθα ἀπείθαρχοι καί ἄσωτοι καί ἀσεβεῖς, σάν να μήν πρόκειται να δώσωμε ποτέ λόγο γιά τίς πράξεις μας. Ἔτσι οίκοδομοῦμε μέγαρα, σάν να πρόκειται να μείνωμε παντοτινά ἐδῶ καί οὔτε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ πού καθημερινά ἠχεῖ στα αὐτιά μας, οὔτε τὰ ἴδια τά πράγματα μᾶς διδάσκουν. Δέν ὑπάρχει ἡμέρα, δέν ὑπάρχει ὥρα πού να μήν βλέπουμε πολλές κηδείες. Ὅλα γίνονται άσκοπα καί τίποτε δέν ἐγγίζει τήν σκληρότητά μας. Οὔτε με τίς συμφορές τῶν ἄλλων μποροῦμε να γίνωμε καλύτεροι, διότι δέν θέλομε οὔτε προσπαθοῦμε. Ἂν αὐτά μόνοι μας πενθοῦμε, τότε πενθοῦμε. Καί ὅταν ὁ Θεός χαλαρώση το χέρι Του καί περάσει ἔτσι το πένθος, τότε πάλι ἐμεῖς σηκώνομε το χέρι μας, δηλαδή ἁμαρτάνομε΄΄. 

         Καί ὁ Χρυσόστομος συνεχίζει τόν χαρακτηρισμό τῶν ἀσεβῶν καί λέει: 

      ΄΄Κανείς δέν φρονεῖ τά Οὐράνια, κανείς δέν περιφρονεῖ τὰ γήινα, κανείς δέν βλέπει πρός τόν Οὐρανό". 

         Καί ἐπακολουθεῖ τό παράδειγμα: 

    Ὅπως οἱ χοῖροι κλίνουν το κεφάλι πρός τα κάτω, σκύβουν πρός τήν κοιλιά καί κυλιοῦνται στο βοῦρκο, ἔτσι καί οἱ περισσότεροι τῶν ἀνθρώπων μολύνουν τὸν ἑαυτόν τους μέ τόν πιό χειρότερο βούρκο, χωρίς να αἰσθάνονται τήν βρωμερή κατάστασι πού ἔχουν περιπέσει". Καί προχωρεῖ ὁ σοφός διδάσκαλος σε σύγκρισι καί διευκρίνισι λέγων:

     “Εἶναι προτιμότερον να μολύνεται κανείς μέ ἀκάθαρτη λάσπη, παρά μέ ἁμαρτήματα. Διότι ἐκεῖνος πού μολύνεται με λάσπη, καθαρίζεται γρήγορα καί γίνεται καθαρός ὅπως πρῶτα, σαν να μήν εἶχε καθόλου πέσει στο βούρκο. Ἐκεῖνος ὅμως πού ἔπεσε στο βάραθρο τῆς ἁμαρτίας, μολύνθηκε μέ ἀκαθαρσία πού δέν καθαρίζεται μέ τό νερό, άλλά χρειάζεται πολύ καιρό καί εἰλικρινῆ μετάνοια καί δάκρυα καί θρῆνο περισσότερο. Διότι ή λάσπη ἔρχεται άπ' ἔξω καί γι' αὐτό τήν ἀποβάλλομε γρήγορα. Ἡ ἁμαρτία ὅμως γεννιέται από μέσα και γι' αὐτό με δυσκολία τήν ἐξαλείφομε καί γινόμαστε καθαροί. Το κατόρθωμα αὐτό τῆς κάθαρσις γίνεται μέ τήν δική μας θέλησι καί μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ". 

         Καί το συμπέρασμα: 

      Ἄς γίνωμε καθαροί τό κατά δύναμιν καί ὁ Θεός θά μᾶς λευκάνῃ καί ὡς καθαροί τῇ καρδίᾳ θὰ ἰδοῦμε τόν Θεόν.

Αμήν

ΔΕΥΤΕΡΑ 25.03.2024

        Μεγάλη καί χαρμόσυνη ἡ Ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Μᾶς χαροποιεῖ καί μᾶς βεβαιώνει γιά τήν σωτηρία πού μᾶς ἐχάρισε ὁ Χριστός, μέ τήν ἐνανθρώπησί Του. Πολλοί Πατέρες ἔγραψαν έγκωμιαστικούς λόγους στόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου.

Σ' αὐτούς θεολογοῦν, ἐξυμνοῦν καί προχωροῦν σε διδάγματα ἐκ τῆς Ἑορτῆς.  

         Ἀπό τόν λόγον τοῦ Πατριάρχου Ιεροσολύμων Σωφρονίου, θά ἀκούσωμε σήμερα: “Ευχάριστα μηνύματα ἀδελφοί καί χαρούμενες ειδήσεις σᾶς ἀναγγέλωμε μέ χαρά σήμερα. Περιστατικά πού συνέβησαν ἤδη, μέ τή Χάρι τοῦ Θεοῦ.

         Ἀπό τόν Εὐαγγελισμό τῆς Παρθένου, ενώθηκαν αὐτά πού δέν ἑνώνονται Ή Θεότης μέ τήν άνθρωπότητα ἀναμείχθηκαν χωρίς να χάσουν τήν ιδιαιτερότητά τους τά ἄμεικτα, συναρμόσθηκαν τά ἀσυνάρμοστα, τά Θεϊκά ἔγιναν ἀνθρώπινα, ὥστε τά ἀνθρώπινα να γίνουν περισσότερο Θεϊκά. Ἀπό τότε, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ κτίζεται, λαμβάνοντας σάρκα καί ὀστά ἀπό τήν Παρθένο. Καί ὡς ταπεινός ἄνθρωπος ὁ ἀόρατος Θεός, γίνεται όρατός ὡς ἄνθρωπος. Καί Αὐτός πού εἶναι ἀπρόσιτος καί ἀνέγγιχτος ὡς Θεός καταδέχεται νά τόν ἀγγίζουν ὡς ἄνθρωπο οἱ ἄνθρωποι Καί Αὐτός, πού εἶναι ἀσώματος ζεῖ καί κινεῖται καί ἐνεργεῖ μέ Σῶμα΄΄.

        Γράφει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς: ΄΄Απεστάλη ἀπό τόν Θεόν ὁ Ἄγγελος Γαβριήλ στήν πόλη Ναζαρέτ, πρός μία κόρη πού καταγόταν από τό γένος τοῦ Δαυίδ. Τό ὄνομα τῆς κόρης ἦταν Μαριάμ. Καί εἶπε ὁ ἀπεσταλμένος Ἄγγελος πρός τήν Παρθένο: “Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά Σοῦ». Ἀπό τή χαρά του, ἀρχίζει τόν χαιρετισμό του πρός Αύτήν, ὁ Ἄγγελος τῆς χαρᾶςΚαί ἦταν βέβαιος, ὅτι τό μήνυμά του ἦταν γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους πρόξενο χαρᾶς, καί θά διέλυε κάθε λύπη γιά ὅλους.

     Γνώριζε, ὅτι ἀπό τό μήνυμά του θά φωτιζόταν ὁ κόσμος. Μέ τή θεογνωσία θά καταστρεφόταν ή δύναμι τῆς φθορᾶς, θά σωζόταν ὁ ἄνθρωπος, πού εἶχε χαθῆ λόγω τῆς ἁμαρτίας. Γι' αὐτό βάζει ὡς πρόλογο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ του πρός τήν Παρθένο, τή χαρά, πού θά ἀποδειχθεῖ, χαρά παγκόσμια. 

       Γιά αὐτό καί ψάλλωμε: «Χαῖρε, Σύ πού εἶσαι ἡ γεννήτρια τῆς ἐπουράνιας χαρᾶς. Χαῖρε, Σύ πού ἔφερες στό φῶς τήν ὑπέρτατη χαρά. Χαῖρε, Σύ πού εἶσαι ή πατρίδα τῆς σωτήριας χαρᾶς. Χαῖρε, Σύ πού συνήργησες νά ἔλθῃ ἡ ἀθάνατη χαρά. Ποιός θά μπορέση να ἐκφράση τήν λαμπρότητά Σου; Ποιός θά τολμήση να μιλήση και να φανερώση, καθώς πρέπει, τά θαυμαστά Σου; Στόλισες τή φύση τῶν ἀνθρώπων, νίκησες τίς τάξεις τῶν Ἀγγέλων, ξεπέρασες ὅλη τήν κτίση». 

        Γι' αὐτό, μέ χαρά ἀναφωνῶ: «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, διότι χαριτώθηκες περισσότερο ἀπό ὅλη τήν κτίση». Γι' αὐτό καί προσθέτω, φωνάζοντας καί λέγοντας: «Ὁ Κύριος μετά Σοῦ καί διά Σοῦ μεθ' ἡμῶν»". ΑΜΗΝ

ΟΜΙΛΙΑ 10η ΚΥΡΙΑΚΗ 24.03.2024

 

           Ἡ Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἀφιερωμένη στήν μνήμη τῶν ἐνδόξων ἀγώνων καί τῆς νίκης πού ἐπέτυχαν ἡ Ὀρθόδοξις πίστις, ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν ποὺ ἐπολέμησαν τήν Ἐκκλησία. Καί ἡ νίκη αὐτή ὀφείλεται εἰς τόν Ιδρυτήν καί Ἀρχηγόν τῆς Ἐκκλησίας, τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν. Συνήργησαν ὅμως καί οἱ Θεοφόροι Πατέρες, οἱ καλλίνικοι Μάρτυρες, οἱ ἀτρόμητοι Ὁμολογηταί, πού μέ τήν δύναμιν τοῦ λόγου καί μέ τήν καλήν ὁμολογίαν, ἔδιωξαν τήν πλάνην καί ἐδραίωσαν τήν ἀλήθεια, ἐπολέμησαν τήν αἵρεσι καί ἐστερέωσαν τήν Ὀρθοδοξία, ἀπομάκρυναν τούς λύκους καί ἐφύλαξαν τα λογικά πρόβατα, ἀναθεμάτησαν τούς κακόδοξους καί ἐδόξασαν τήν Ἐκκλησία. 

Ἔτσι ἡ Ὀρθοδοξία ὡς δόγμα κυριαρχεῖ, ὡς διδασκαλία ὀρθοτομεῖ τόν λόγον τῆς ἀληθείας καί ὡς πρᾶξις ἠθικοποιεῖ τὸν ἄνθρωπον καί μέ Κεφαλή τον Χριστόν, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μένει εἰς τόν αἰῶνα. 

          Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καθοδηγουμένη ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι Ἁγία και ἀπεργάζεται τὸν ἁγιασμόν τῶν πιστῶν καί συγκροτουμένη ὑπό τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἶναι ἀλάθητος. Δι' αὐτό, ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας, δέν ὑπάρχει ἀλήθεια, οὔτε σωτηρία.                       Δικαίως λοιπόν καί καλῶς ἑορτάζομεν σήμερον, τόν θρίαμβον τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως καί συνεορτάζομε μέ τούς γενναίους ἀγωνιστάς τῆς πίστεως, πού πανηγυρίζουν στήν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία, στον οὐρανό. 

       Οἱ εἰκονομάχοι ἐσυκοφαντοῦσαν τήν Ἐκκλησία, ὅτι λατρεύει τίς Εἰκόνες ὅπως οἱ εἰδωλολάτρες τα εἴδωλα. Καί με την πρόφασι αὐτή, ἐκήρυξαν μεγάλο διωγμό πού εἶναι γνωστός ὡς Εἰκονομαχία καί πού ἐκράτησε ἕναν αἰῶνα. Τούς ὑπερασπιστάς τῶν Ἁγίων Εἰκόνων, Κληρικούς και λαϊκούς, τούς ἔθεσαν υπό σκληρόν διωγμόν. Τούς ἔκοβαν τήν γλῶσσαν πού ὁμολογοῦσε τήν ἀλήθειαν, τα χέρια πού ἔκαναν τόν Σταυρό, τούς ἐχάραζαν το μέτωπο με κόκκινο σίδερο, τούς ἔκλειναν σε φυλακές καί τούς ἐθανάτωναν. Αὐτοί ὅμως ἔμεναν πιστοί ἀγωνισταί, θαρραλέοι όμολογηταί, ἀληθινοί ποιμένες, καλοί διδάσκαλοι, γενναίοι μάρτυρες. Στήν πλάνη καί τήν βία, ἀντέταξαν τήν ἀλήθεια καί εἶπαν: "Τιμητικῶς προσκυνοῦντες τίς σεπτές Εἰκόνες, ἁγιάζομε τα χείλη πού τίς ἀσπάζονται, τα μάτια που τίς βλέπουν, τα αὐτιά πού ἀκοῦνε τούς λόγους, ὥστε ὁ νοῦς να ὁδηγῆται σε Θεογνωσία καί νά παρακινῆται σε μίμησι΄΄. 

           Καί ἐπιγραμματικά έτόνισαν: 

      “Τιμητικῶς ἀσπαζόμεθα καί ὁ ἀσπασμός τῆς Εἰκόνας ἐπί το πρωτότυπον διαβαίνει", καθώς διδάσκει ὁ Μέγας Βασίλειος. 

Το θέμα τῆς Εἰκονομαχίας, ἐτακτοποίησε ή 7η Οἰκουμενική Σύνοδος. Καί τήν πρώτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, τήν ὀνόμασαν "ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ".

        Άδελφοί μου, 

ἡ Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, μᾶς διδάσκει καί μᾶς βεβαιώνει ὅτι ή Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἔχει, διδάσκει καί καθοδηγεῖ εἰς μόνην τὴν ἀλήθειαν. Εἶναι Στῦλος καί Εδραίωμα τῆς ἀληθείας. Πολεμᾶται ἀλλά νικά, διώκεται ἀλλά θριαμβεύει, κλυδωνίζεται ἀλλά δέν καταποντίζεται. “Τῆς Ἐκκλησίας πύλαι ἄδου οὔ καταισχύσουσιν. Ἡ Ἐκκλησία, ὡς φιλόστοργος Μητέρα, ἀγαπᾶ καί σώζει. 

Αὐτά τά διδάγματα μᾶς ὑποχρεώνουν να μείνωμε πιστά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας, διά νά κατέχωμε, να ζοῦμε καί να λατρεύωμε ἐν ἀληθείᾳ τόν Θεόν καί νά εἴμεθα βέβαιοι διά τήν σωτηρίαν καί τήν συναρίθμησιν καί ἡμῶν εἰς τὴν αἰώνιον θριαμβεύουσα ἐν Οὐρανοῖς Εκκλησίαν. 

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ 

Ο ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ ΚΑΙ ΣΚΥΡΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

ΟΜΙΛΙΑ 9η ΚΥΡΙΑΚΗ 17.03.2024

             Ἀπό αύριο εἰσερχόμεθα εἰς τήν Μεγάλην Σαρακοστή. Καλούμεθα να αυξήσωμε τήν προσευχή καί τήν ἐλεημοσύνη, σε συνδυασμό με την μετάνοια καί τήν νηστεία, διά να ἐπιτύχωμε την κάθαρσι ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν ἀπαλλαγή από τα πάθη καί τήν ἀπόκτησι καί την αΰξησι τῶν ἀρετῶν. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς προσφέρει ἄφθονα τα μέσα για τον σκοπό αυτό. Ἂς μή παραμελήσωμε τόν ἀγῶνα, οὔτε να φοβηθοῦμε τίς δυσκολίες, ὁπότε το αποτέλεσμα θά εἶναι: να περάσωμε την Σαρακοστή ὅπως θέλει ὁ Θεός. Στό ἀγῶνα αὐτόν, μᾶς συνοδεύουν οἱ Ἅγιοι μέ τήν Χάρι τους, μέ τήν μεσιτεία τους καί μέ τήν διδασκαλία τους.

        Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος πρό τῆς Μεγ. Σαρακοστῆς, παρακινοῦσε τούς πιστούς σε νηστεία καί προσευχή, προκειμένου να νικήσουν τόν διάβολο. Η φωνή του φθάνει καί σε μᾶς, διά νά μᾶς εἰπῆ:

           ΄΄Ιδού ἐφθάσαμε εἰς τήν Ἁγίαν Σαρακοστή. Ἄς αύξήσωμε την νηστεία καί ἄς κάνωμε ἐντονωτέρας τάς προσευχάς. Ἄς ἐξομολογηθοῦμε μέ ἀκρίβεια τά ἁμαρτήματά μας, ἄς πληθύνωμε τήν ἐλεημοσύνη καί ἄς καλλιεργήσωμε τάς ἀρετάς τῆς πραότητος, τῆς ἀνεξικακίας τῆς μακροθυμίαςτῆς ταπεινοφροσύνης. Μέ τήν νηστεία πρέπει να είναι πάντοτε συνδεδεμένη ή προσευχή, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τοῦ Κυρίου καί τό παράδειγμα τῶν Ἀποστόλων΄΄.

           Κατά τήν περίοδο τῆς νηστείαςή προσευχή γίνεται με προσοχή μέ ἐσωτερική γαλήνη καί ἡ σκέψις εἶναι ἐλαφροτέρα, ἀφοῦ δέν πιέζεται ἀπό τήν πολυφαγία. Στόν ἀγῶνα κατά τοῦ διαβόλου, ἔχομε ανάγκη από προσευχή. Καί ή προσευχή εἶναι μεγάλο όπλο, μεγάλη ἀσφάλεια, ἀπόρθητο φρούριο, μέγα ἀγαθό. Τήν δύναμι τῆς προσευχῆς, τήν ὠφέλεια τῆς νηστείας, το κέρδος τῆς ἐλεημοσύνης καί τήν χαρά τῆς μετανοίας, θα τα πολεμήση μέ τέχνη καί σφοδρότητα ὁ διάβολος. Καί ἄν δέν κατορθώση να τα ματαιώση, ὁπωσδήποτε θά προσπαθήση νά ἀφαιρέση τήν ἀξία τους μέ τήν κενοδοξία. Τόν κίνδυνο αὐτόν ἐπισημαίνει ὁ Χρυσόστομος καί γράφει:

     Ὅταν ὁ διάβολος μᾶς ἰδῆ να αποφεύγωμε τήν ἀσέλγεια καί νά ἀγαποῦμε τήν σωφροσύνη, ὅταν περιφρονοῦμε τήν πολυτέλεια καί παραδίδομε τούς ἑαυτούς μας εἰς νηστεία καί προσευχή καί φροντίζομε διά τήν ἐλεημοσύνη, τότε ὁ διάβολος ἐπινοεῖ ἄλλο τέχνασμα, διά να καταστρέψη τόν πλοῦτο μας καί νά καταστήση ὅλα τα κατορθώματα ἀνώφελα. Κάνει τούς ἀνθρώπους να ύπερηφανεύωνται διά τίς ἀρετές τους καί νά ἀποβλέπουν   στήν   ἀνθρώπινη  δόξα,  μέ  ἀποτέλεσμα  να   χάσουν  την  πραγματική   δόξα

καί τοῦτο ἐδίδαξε ὁ Χριστός λέγων: Ὅταν νηστεύης, ἄλειψέ σου το πρόσωπο, διά νά μή φανῆς ὅτι νηστεύεις. Ὅταν κάνης έλεημοσύνη, μή τήν διασαλπίζης καί ὅταν προσεύχεσαι μήν ἐπιζητεῖς τήν προσοχή τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Πατέρας σου πού βλέπει τί γίνεται στα κρυφά, θα σε ἀνταμοίψει στα φανερά. Εἶδες λοιπόν, ὅτι ἐκεῖνος πού ἐπιδιώκει αὐτή τήν δόξα, στερεῖται τήν δόξα τοῦ Θεοῦ; καί ἐκεῖνος πού διαφεύγει τήν προσοχή τῶν ἀνθρώπων, θα λάβη φανερά, κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, τήν άμοιβή ἀπό τόν Θεόν;

         Μή λαμβάνεις ὑπ' ὄψιν σου, ὅτι δέν ἔγινε ἀντιληπτή ἡ ἀρετή σου ἀπό τούς ἀνθρώπους καί δέν σοῦ ἀπέδωσε κανείς τὸν ἔπαινο. Να σκέπτεσαι την μεγάλη γενναιοδωρία τοῦ Θεοῦ ποὺ θὰ σοῦ ἀποδώσῃ ἐνώπιον ὅλων τῶν ἀνθρώπων τίς ἀμοιβές τῶν ἀρετῶν σου καί τόν στέφανον τῆς δόξης.

Καί ὁ Χρυσόστομος καταλήγει συμβουλεύοντας:

        "Είδατε, άγαπητοί μου πώς δέν ἔχει καμμία ὠφέλεια ὅποιος εἶναι συνεπαρμένος ἀπό τήν ἀνθρώπινη δόξα; Ἄς ἀποφεύγωμε λοιπόν αὐτό τό πάθος τῆς κενοδοξίας, πού σκορπίζει τὸν πλοῦτο τῆς ἀρετῆς καί ἄς ἀποβλέπομε εἰς τόν ἀκοίμητον ὀφθαλμόν τοῦ Θεοῦ, πού βλέπει ἐν τῷ κρυπτῷ καί ἀποδίδει εἰς τό φανερόν".

Εύχομαι ή Χάρις τοῦ Κυρίου νά μᾶς ἐνισχύση εἰς ὅλην τήν διάρκειαν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Σαρακοστῆς.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Ο ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ ΚΑΙ ΣΚΥΡΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

ΟΜΙΛΙΑ Βη ΚΥΡΙΑΚΗ 10-03-2024

          Στήν πρός Ἑβραίους Επιστολή, ὁ Παῦλος κάνει λόγο για την συνάντησι του Μελχισεδέκ μέ τόν Ἀβραάμ, πού έ πιστρέφουν ἀπό τήν ἀπελευθέρωσι τοῦ Λώτ από τούς έχθρούς του. Στό κεφάλαιο αυτό κάνει άνάλυσι τοῦ ὀνόματος και τοῦ ἔργου τοῦ Μελχισεδέκ και σύγκρισιν μετά τοῦ Ἰησοῦ διά νά ἐξηγήσῃ και να δικαιολογήση την φράσι ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι Ἀρχιερεύς κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ. 

           Αναλυτικώτερα μέ τό θέμα αὐτό ἀσχολεῖται ὁ Ἱερός Χρυσόστομος για να καταλήξη στο θέμα συνεργασίας Θεοῦ καί ἀνθρώπου διά τήν Σωτηρία καί είσαγωγικά θά εἰπῇ:
        “Τέτοια εἶναι ἡ σοφία τοῦ Παύλου. Πρώτα προετοιμάζει καί ὕστερα όδηγεί σ αὐτά πού θέλει να εἰπῇ γιά οικοδομή Διότι τό ἀνθρώπινο γένος δύσκολα πείθεται καί χρειάζεται πολλή φροντίδα καί μάλιστα περισσότερη άπό τά φυτά΄΄. 

           Καί ἐξηγεῖ τήν παρομοίωσι λέγοντας:

         “Γιά τά φυτά ὑπάρχει ή φύσις τῶν σπόρων καί τῆς γῆς πού πειθαρχεί στα χέρια τῶν γεωργῶν πού καλλιεργοῦν ἐνῶ ἐδῶ ἐνεργεῖ ἡ προαίρεσις, πού μεταβάλλεται πολλές φορές, ὥστε νά προτιμά ἄλλοτε αὐτό καί ἄλλοτε ἐκεῖνο, καθ' όσον πρέπει πολύ εύκολα πρός τήν κακία. Γι αὐτό πρέπει πάντοτε νά άγρυπνοῦμε, μήπως νυστάξωμε καί σαλευθῇ τό πόδι μας πού σημαίνει ὅτι ἀπό ἐμᾶς ἐξαρτᾶται να μήν ἀφήσωμε να σαλευθῇ καί ὄχι ἀπό κάποιον ἄλλο Δηλαδή αν θέλωμε να σταθοῦμε σταθερά καί ἀμετακίνητα δέν θά σαλευθοῦμε΄΄. 

           Καί μπαίνοντας στό θέμα συνεργασίας ἀνθρώπου καί Θεοῦ θά είπῇ:

         “Τί λοιπόν; Τίποτε δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τόν Θεόν; Ὅλα βέβαια έξαρτώνται από τόν Θεόν χωρίς βέβαια να βλάπτεται τό αὐτεξούσιό μας. Από έμᾶς λοιπόν καί ἀπό τόν Θεόν ἐξαρτᾶται τό καλό, εμεῖς πρῶτα θά διαλέξωμε τά ἀγαθά καί τότε αυτός προσφέρει τά ίδικά του. Δέν ένεργεῖ πρίν ἀπό τήν δική μας θέλησι γιά νά μήν καταστρέψῃ τό αύτεξούσιοὍταν ἐμεῖς διαλέξωμε τό ἀγαθό τότε μᾶς προσφέρει μεγάλη τήν βοήθεια, σέ μᾶς ἀνήκει ή απόφασι καί ή θέλησι αλλά στο Θεό ή ἐκπλήρωσι καί ή πραγματοποίησι΄΄. 

        Καί ἐπακολουθεῖ τό παράδειγμα ὡς κάτωθι:

        ΄΄Βλέπομε νά κτίζεται καλά μία οικία καί λέμε: τό πᾶν εἶναι τοῦ τεχνίτη. Βεβαίως δέν εἶναι τό πᾶν δικό του ἀλλά καί τῶν ἐργατῶν καί τοῦ ἰδιοκτήτη πού πληρώνει και πολλῶν ἄλλων ἀλλά ἐπειδή ὁ τεχνίτης προσφέρει τό περισσότερο, λέμε ότι τό πᾶν εἶναι δικό του. Τό ίδιο συμβαίνει καί ἐδῶ, όλα έξαρτῶνται ἀπό τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί λέγοντας αυτό κατορθώνομε δύο μεγάλα πράγματα. Τό ἕνα εἶναι νά μήν ὑπερηφανευώμεθα καί τό δεύτερο όταν κατορθώνομε κάτι νά ἀναθέτωμε στό Θεό τήν αἰτία τῶν κατορθωμάτων μας, αν δέν ἔχεις τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τά πάντα γίνονται άσκοπα". 

           Συμπέρασμα: 

           Ούτε θέλησε ὁ Θεός τά πάντα νά εἶναι δικά Του για να μή φανῇ ὅτι μᾶς στεφανώνει χωρίς λόγο, οὔτε πάλι θέλησε νά εἶναι ὅλα δικά μας, γιά νά μή πέσωμε σε ἀλαζονεία.                         Συνεργασία μέ τό Θεό, σημαίνει ἐπιτυχία. 

ΑΜΗΝ